واقعا استرس به چه معناست ؟؟

سابقه تاریخی استرس

اولین بار اقایی به نام هانس سلیه کلمه استرس را این گونه تعریف کرد :واکنش های فیزیولوژیکی بدن در برابر محرک های چالش زا

واکنش های چالش زا ؟؟

اقای سلیه معتقد بود که نوع واکنش بدن به محرک چالش زا از هر نوعی که باشد یکسان است به این ترتیب که به محض رویارویی با عامل تهدید هورمون هایی در بدن ترشح می شود که مهمترین انها کورتیزول یا هورمون اولیه استرسی است و سبب افزایش ضربان قلب، تنفس و جریان خون در دست ها وپاها و قند خون می شود.

چرا بدن بدین گونه به محرک چالش زا پاسخ می دهد؟؟

در جریان تکامل برای حفظ بقا موجود زنده مکانیسم هایی ایجاد شده که حساس به تهدید هستند که بسیار سریع عمل می کنند. در کاسه سر ما بخشی وجود دارد به نام مغز قدیمی یا مغز خزندگانی که مسئول این مکانیسم ها می باشد؛ به همین دلیل به آن مغز بقا می گویند، بنابراین به محض آنكه محرکی به عنوان تهدید توسط مغز شناسایی شود در کسری از ثانیه مغز بقا وارد عمل می شود تا فرد را از خطر حفظ کند. در حقیقت واکنش هایی که در بدن رخ می دهد فرد را برای ستیز یا گریز آماده می کند.

واکنش های ستیز وگریز؟؟

در مقابله با خطر چی می توان کرد ؟؟

حیات در طول چند میلیارد سال تکامل به این نتیجه رسیده است که در مواجهه با خطر یا باید با آن جنگید و آن را از میان برداشت ویا از آن فرار کرد.
تصور کنید از پیاده رو وارد خیابان می شوید و ناگهان ماشینی به سرعت به شما نردیک می شود در این موقعیت بدون هیچ فکری به سرعت خود را به پیاده رو عقب  می کشید يعنی از خطر فرار می کنید.
اما اگر در حال حرکت در پیاده رو ناگهان یک موتور سوار کیف شما را برباید وشما به سرعت برای گرفتن کیفتان به دنبال او بدوید از جنگیدن وحرکت رو به جلو برای مقابله با خطر استفاده کرده اید.
چالش های استرس زا ممکن است عینی ویا انتزاعی وغیر واقعی باشند.

برای مغز بقا تهدید تهدید است چه روبه رو شدن با حیوانی درنده باشد(خطر واقعی)، چه روبه رو شدن با سرزنش وتوهین های رییس تان (خطر غیر واقعی)

مراحل سه گانه واکنش های استرسی

به محض رویارویی با عامل تنش زا بدن وارد مرحله هشدار می شود.
یعنی ترشح هورمون هایی که بدن را برای ستیز یا گریز آماده می کنند اگر عامل خطر برطرف شود با قطع این هورمون ها بدن به حالت پایه بر می گردد وگرنه وارد مرحله بعدی یعنی مقاومت می شود یعنی هرچه بیشنر از ذخایر درونی بدن برای مقابله با عامل خطر استفاده می شود که این مرحله تا چند روز هم ممکن است ادامه یابد و اگر همچنان تهدید ادامه یابد بدن وارد مرحله بعدی یعنی فرسودگی می شود چرا که ذخایر بدن تحلیل رفته ودیگر بدن قدرت مقابله ندارد این مرحله همان مرحله ای است که سبب بیماریهای متعدد وابسته به استرس مانند بیماریهای سیستم ایمنی فشار خون بیماریهای گوارشی بیماریهای قلبی و……..می شود.
تصور کنید دوشاخه نازک متصل بهم را به سمت هم فشار می دهید شاخه ها در مقابل فشار مقاومت می کنند وناگهان می شکنند دقیقا این انفاقی است که در انتهای مرحله مقاومت می افتد وناگهان  بدن وارد مرحله فرسودگی می شود.
نکته مهم‌ آن است که در بیشتر مواقع خطرات غیر واقعی به دلیل تداومشان سبب وارد شدن بدن به مرحله فرسودگی می شوند.

چگونه در زندگی مان تهدیدهای غیر واقعی را کاهش دهیم:

طبق تعریف جدید استرس شرایطی است که در آن فرد باور دارد که توانایی ها و منابع  او از انتظارارتی که از او وجود دارد کمتر است. به عبارتی در اکثر مواقع محرکی به خودی خود تهدید کننده نیست بلکه بنا به باور فرد تهدید کننده است وسبب بروز واکنش های استرسی می شود.
مثلا فردی که از کار اخراج می شود اگر به توانایی خود برای یافتن کاری دیگر اعتماد داشته باشد اخراجش واکنش های اندکی به همراه دارد ولی اگر باور او براین باشد که دیگر هرگز نمی تواند کاری پیدا کند این شرایط برایش به معنای یک تهدید شدید خواهد بود.